TÌM HIỂU CÁC LOẠI GẠCH ỐP LÁT TRANG TRÍ
Trên thị trường hiện nay để bắt kịp xu hướng về thiết kế nội thấy, các loại gạch ốp lát nói chung và dòng gạch lát nền nói riêng vô cùng phong phú, đa dạng về mẫu mã và thiết kế. Tuy nhiên về chất lượng và cách sử dụng không phải ai cũng có thể hiểu rõ.
Trong chuyên trang này mình sẽ đi sâu vào đặc tính của gạch lát nền qua đó giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất của loại gạch này và tìm được loại gạch phù hợp với nhu cầu đang tìm kiếm.
I. CẤU TẠO GẠCH LÁT NỀN
Gạch lát nền nói riêng và các loại gạch ốp lát trang trí khác nói chung thường bao gồm 3 lớp chính:
1. XƯƠNG GẠCH LÁT NỀN
Hay còn gọi là đế gạch, đây là phần quan trọng nhất của gạch vì nó tiếp xúc trực tiếp với nền nhà. Trên thị trường hiện nay có 4 loại xương gạch phổ biến:
- Xương gạch Porcelain: Có thành phần chính là bột đá chuyên dụng, được xử lý rất kỹ càng qua nhiều công đoạn trước khi đưa vào nén ở áp suất cực lớn cho ra những viên gạch có độ cứng rất cao. Chính nhờ được nén ở áp suất cao và bột đá tinh khuyết làm cho loại gạch Porcelain có khả năng chống thấm nước rất tốt (<0.1%), khả năng chịu lực cao. Đặc điểm nhận nhận biết loại xương gạch này là màu trắng sữa, cầm rất nặng
- Xương gạch có thành phần chính từ đất sét thường có màu đỏ (giống như gạch xây dựng). Loại này rất dễ nhận biết bằng mắt thường, ngoài ra bạn có thể cầm viên gạch lên và cảm nhận – rất nhẹ và cảm giác rỗng bên trong, không chắc chắn. Đây là loại xương gạch có chất lượng không cao, dễ bị thấm nước, dòn, dễ vỡ, chịu lực kém. Thường loại gạch lát nền có xương gạch như thế này được lát trong nhà, ở những nơi ít hoặc không tiếp xúc thường xuyên với nước. Đặc biệt nếu dùng loại gạch này để lát nền bạn nên xử lý phần nền thật kỹ để tránh trường hợp bị bộng sau khi lát, nếu trong thời gian dài sử dụng có thể bị bể vì bản chất gạch dòn.
- Xương Xi măng và cát: Hỗn hợp này cứng nhưng độ thấm nước rất lớn.
- Và loại xương gạch phổ biến cuối cùng là loại được trộn giữa đất sét và các loại bột đá. Tính chất cứng hơn xương đất sét nhưng không thể bằng xương Porcelain. Tình trạng thấm hút nước vẫn còn, các bạn vẫn nên cân nhắc nếu muốn dùng làm gạch lát nền. Thường xương gạch sẽ có màu đen hoặc nâu lẫn rất nhiều tạp chất rất dễ nhìn thấy.
Nguyên nhân chính khiến gạch dễ gãy dưới tác động ngoại lực: không được nén ở áp suất lớn và thành phần xương gạch lẫn nhiều tạp chất. Chính 2 hếu tố này làm giảm đi tính liên kết của các thành phần cấu tạo nên gạch. Vì vậy mà xương gạch Porcelain chuyên dụng là loại có chất lượng tốt nhất trong các loại bên trên.
2. LỚP MEN
Đây là thành phần không thể thiếu để tạo ra bề mặt gạch. Bên trên lớp xương gạch được phủ lớp men mỏng làm nền để in màu lên. Loại trừ những loại gạch lát nền thủ công được sơn màu bằng tay, những loại gạch công nghiệp được phủ lớp màu bằng dây chuyền tự động. Các bạn sẽ nghe đến công nghệ in 3D, 5D,… chữ số ở đây chỉ số lượng lớp màu được in lên (3 lớp, 5 lớp)
Mình sẽ nói rõ hơn, nhìn hình bên trên bạn có thể hình dung ra quy trình in gạch. Với mỗi ống chứa màu in kia sẽ có trách nhiệm in 1 màu (hoặc 1 kiểu hoa văn) nếu viên gạch có nhiều họa tiết với các màu sắc khác nhau thì sẽ có thêm các ống chứa màu khác.
Ưu điểm của công nghệ in 3D, 5D là tăng độ chân thực và độ sâu cho hình ảnh trên viên gạch. Đặc biệt trên những loại gạch lát nền vân đá tự nhiên, công nghệ in 3D, 5D tạo ra các vân đá có độ tương phản rất giống thực tế. Nếu chỉ vừa nhìn qua bạn khó mà nhận ra đó là gạch giả vân đá.
Và để có được hình ảnh trung thực sắc nét sau khi in, chất lượng của phần xương gạch phải là tốt nhất. Màu được in lên lớp men mỏng phủ lên trên bề mặt xươn gạch, nếu phần xương kém chất lượng màu sắc sẽ bị thẩm thấu, không bằng phẳng làm cho hình ảnh nhòe, không được nét. Chính vì vậy mà hình ảnh in trên các loại gạch Porcelain rất nét, tính trung thực cao hơn hẳn so với các loại gạch khác.
Đến đây bạn đã hiểu vì sao phần xương gạch lại là phần quan trọng số 1 khi chọn gạch lát nền cũng như tất cả các loại gạch ốp lát trang trí khác.
3. LỚP PHỦ TRÊN BỀ MẶT GẠCH LÁT NỀN
Lớp phù này có tác dụng bảo vệ lớp màu in, tăng hiệu ứng cho lớp hình ảnh được in trên bề mặt, tăng độ chịu lực. Loại vật liệu thường được sử dụng để phủ trên trên về mặt gạch là men, có những loại gạch lát nền cao cấp được phủ lớp thủy tinh dày, trong suốt. Mộ số loại thì không có bất kỳ lớp phủ nào, giữ nguyên hiệu ứng của bề mặt và lớp màu.
4. LƯU Ý KHI CHỌN GẠCH ỐP LÁT
Vì vậy nếu bạn đang cần tìm loại gạch đẹp, chất lượng, chống chọi tốt với điều kiện môi trường thì loại gạch có xương đá Porcelain sẽ rất phù hợp. Một mẹo nhỏ ở đây khi xem gạch, hãy nhìn qua phần xương để biết được chất lượng gạch như thế nào, xương trắng không lẫn tạp chất, cầm nặng thì chắc chắn bạn đã chọn được loại gạch có chất lượng cao. Còn những loại gạch lát nền giá rẻ cần sẽ rất nhẹ và đương nhiên xương gạch rất xấu.
II. PHÂN LOẠI GẠCH LÁT NỀN
Có nhiều cách phân loại gạch lát nền, có thể dựa vào khu vực lát gạch để phân loại (ví dụ gạch lát nền nhà tắm, gạch lát phòng ngủ, gạch lát toilet,…) nhiều người lại chọn nguồn gốc của gạch để phân loại (ví dụ gạch Trung Quốc, gạch Ý, Gạch Việt Nam), nhưng trong bài viết này mình đi sâu vào đặc tính kỹ thuật gạch nên mình sẽ phân loại dựa vào tính chất gạch. Theo đó mình sẽ chia ra thành 2 loại gạch chính là gạch men (hay còn gọi là gạch Ceramic) và gạch Porcelain. Và bên trong 2 loại này sẽ có nhiều chủng loại khác nhau mình sẽ nói rõ bên dưới.
1. GẠCH MEN (CERAMIC)
- Cách nhận biết: phần xương gạch được làm từ đất sét, có màu đỏ rất dễ nhận ra (về tính chất và đặc điểm giống như mình đã trình bày bên trên, cầm trên tay cảm giác nhẹ, dễ gãy).
- Phạm vi áp dụng: Loại gạch này độ thấm hút nước cao vì vậy thường được lát ở những nơi khô thoáng, ít hoặc không bị tác độ của nước hoặc bạn phải thi công phần ron gạch thật kỹ để tránh khe hở nước dễ dàng đi vào và thấm vào gạch.
Loại gạch này có giá thành rất rẻ chất lượng không cao, tuy nhiên có một điểm cộng là hiện nay các hãng sản xuất gạch men như Đồng Tâm, Viglacera, Thạch Bàn đã có nhiều mẫu mã mới đẹp, màu sắc hoa văn tinh xảo hơn.
2. GẠCH LÁT NỀN PORCELAIN
Ngay cái tên đã nói lên chất liệu chính tạo nên loại gạch này là loại bột đá chuyên dụng Porcelain. Được khai thác và sàn lọc một cách kỹ càng, bột đá Porcelain được ép ở áp suất cao cho ra những viên gạch ốp lát Porcelain chất lượng, có độ chịu lực tốt và đặc biệt chống thấm nước gần như tuyệt đối (<0.5%). Ngoài ra với công nghệ in hiện đại nhiều lớp (3D, 5D) làm cho hình ảnh trên bề mặt gạch rất thực, có độ bền màu cao.
Do nhu cầu về chất lượng và tính thẩm mỹ ngày càng cao nên gạch lát nền Porcelain đang là xu hướng và được sử dụng ngày càng nhiều, vì vậy mình sẽ đi sâu vào phân loại gạch này. Trong dòng gạch Porcelain sẽ phân ra làm 2 loại: Loại không phủ men (Un-Glazed Porcelain) và loại có phủ men (Glazed Porcelain).
2.1 GẠCH LÁT NỀN PORCELAIN KHÔNG PHỦ MEN (UN-GLAZED PORCELAIN)
Loại gạch lát nền này còn có tên gọi khác là gạch đồng chất hay Full Body lý do là cấu tạo của gạch chỉ có phần xương gạch và phần bề mặt được mài nhẵn hoặc xử lý tạo hiệu ứng gồ ghề hoàn toàn không phủ bất kỳ lớp màu hay vật liệu gì lên.
Cách nhận biết: Phần bề mặt và phần xương hoàn toàn giống nhau, không có bất kỳ lớp vật liệu nào phủ lên bề mặt, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Hình trên là gạch Porcelain đồng chất màu đen, như bên trên mình có nói xương gạch Porcelain thường có màu trắng đục và không lẫn tạp chất, vậy vì sao lại lại có loại gạch Porcelain màu đen (có khi màu xám, vàng hoặc nhiều màu khác). Lý do là để tạo ra các loại gạch có màu sắc khác nhau, nhà sản xuất sẽ trộn thêm vào màu và các vật liệu tạo hiệu ứng (như hình gạch trên là hiệu ứng muối tiêu), và các loại vật liệu này ảnh hưởng không đáng kể đến chất lượng gạch.
2.2. GẠCH LÁT NỀN PORCELAIN PHỦ MEN (GLAZED PORCELAIN)
Bên trên bề mặt gạch được phủ một lớp men mỏng có tác dụng trang trí, bảo vệ xương gạch khỏi tác động môi trường, qua đó tăng tuổi thọ gạch. Trong quá trình phát triển, dòng gạch Porcelain phủ men cũng có nhiều loại:
- Bóng kiếng 2 da
- Bóng kiếng toàn phần
- Vi tinh (Vi tinh bóng và vi tinh mờ)
- Bóng kiếng kim cương
- Gạch mờ / nhám
Phần xương của các loại gạch này đều giống nhau được làm từ bột đá Porcelain, chúng ta sẽ phân biệt các loại này dựa vào bề mặt. (trên thị trường có rất nhiều hãng cung cấp nên phần xương cũng khác nhau, các bạn nhớ chọn loại xương gạch chất lượng nhé)
GẠCH BÓNG KIẾNG 2 DA
Đặc điểm đầu tiên rất dễ nhận ra gạch lát nền bóng kiếng 2 da là nhìn bên cạnh sẽ thấy rõ 2 lớp lớp xương porcelain và lớp men dày. Lớp men dày làm cho bề mặt nếu bị hư tổn sẽ giữ nguyên màu sắc, có chức năng bảo vệ phần xương. Nhưng nếu để ý kỹ sẽ thấy phần xương gạch không bằng phẳng, lớp men phủ dày vừa che được phần gồ ghề của xương vừa có tác dụng làm lớp trang trí cho bề mặt. Và điều chắc chắc là độ chịu lực của gạch không đồng đều (về bản chất là vậy nhưng trong thực tế sử dụng nhược điểm này không đáng kể lắm).
Một đặc điểm nữa của gạch bóng kiếng 2 da là chỉ có 3 loại vân phổ biến hiện nay: xà cừ, sọc đũa, mạng nhện, hình trên là hình ảnh thực tế của 3 loại vân. Ngoài 3 màu sắc trên gạch bóng kiếng 2 da còn có nhiều màu sắc khác nhưng loại vân tương tự như trên.
Bên trên lớp men được phủ một lớp men trong tạo độ bóng cho gạch nhưng chất lượng bề mặt không tốt, độ phản quang không cao.
Đây là loại gạch lát nền có giá thành khá rẻ, độ thẩm mỹ ở mức chấp nhận được nên thường dùng cho các công trình có phi phí thấp. (Vì dụ như các khu nhà trọ già rẻ).
Kích thước phổ biến: 60x60cm, 80x80cm
GẠCH BÓNG KIẾNG TOÀN PHẦN
Lớp men phủ trên bề mặt gạch bóng kiếng toàn phần mỏng hơn rất nhiều so với gạch bóng kiếng 2 da. Tuy nhiên phần xương gạch lại dày hơn (10mm) được làm rất tinh tế phẳng đều, dày hơn hẳn, do đó khả năng chịu lực của gạch bóng kiếng toàn phần tốt hơn rất nhiều so với gạch bóng kiếng 2 da. Với công nghệ in 3D cao cấp – màu in được in thành nhiều lớp cho chất lượng hình ảnh rất tốt, bền màu.
Vì được ra sau nên gạch bóng kiếng toàn phần được cải tiến và rất đa dạng về mẫu mã (vì dụ như vân đá cẩm thạch xanh, cẩm thạch xám, đá xanh, đá trắng vân mây,…
Chất lượng bề mặt gạch bóng kiếng toàn phần tốt hơn bóng kiếng 2 da, hình ảnh bóng đèn trên bề mặt được phản chiếu khá tốt, có thể nhìn thấy được hình dạng.
Các loại kích thước phổ biến: 60x60cm, 80x80cm
GẠCH ỐP LÁT VI TINH
Công nghệ in hiện đại 5D, bề mặt gạch không chỉ đơn thuần được in 1 lớp màu mà được in thành nhiều lớp để tăng tính chân thực và độ sâu. Các bạn sẽ thấy bề mặt gạch lát nền vi tinh rất thực đặc biệt là các vân đá phải nhìn thật kỹ mới thấy sự khác biệt so với đá tự nhiên.
Một điểm hết sức đặc biệt nữa là gạch vi tinh được phủ thêm 1 lớp kính cường lực dày khoảng 1,4mm có độ trong suốt hoàn hảo lên trên lớp men. Ngoài chức năng bảo hệ hoàn hảo cho bề mặt khỏi các tác động bên ngoài, lớp kính này còn tăng thêm hiệu ứng chiều sâu và độ phản quang cho bề mặt.
Hình ảnh phản chiếu của bóng đèn có thể nhìn thấy hoàn toàn qua bề mặt gạch vi tinh, không xảy ra hiện tượng khúc xạ như gạch bóng kiếng toàn phần. Chứng tỏ bề mặt có độ phẳng gần như tuyệt đối.
Một thử nghiệm đơn giản, rọi đèn trực tiếp vào bề mặt, những hạt tinh thể li ti phát sáng lấp lánh, đồng thời vùng sáng rất rộng. Vì vậy sử dụng loại gạch lát nền vi tinh sẽ làm cho không gian trở nên sáng hơn, rộng hơn
Ngoài ra còn có loại gạch vi tinh mờ, về bản chất hoàn toàn giống với vi tinh bóng thông thường, điểm khác biệt duy nhất là lớp thủy tinh bên trên được làm mờ đi. Chính độ mờ này làm tăng thêm tính chân thực cho bề mặt đặc biệt là các bề mặt vân đá (marble).
Kích thước phổ biến: 80x80cm
GẠCH LÁT NỀN MỜ / NHÁM
Loại gạch ốp lát nền này thường được gọi là gạch granite, có cấu tạo giống với gạch bóng kiếng toàn phần. Điểm khác nhau là bề mặt gạch granite được cố tình làm nhám đi, không được trơn láng như gạch bóng kiếng toàn phần. Độ nhám trên bề mặt gạch granite chia làm 3 mức độ: nhám ít (matt), bán bóng (lappato), và sần (structure).
- Nhám ít (matt): Bề mặt nhám ở mức độ vừa phải, sờ vào cảm giác mịn, phù hợp với nhiều khu vực như nhà tắm, phòng ngủ.
- Bán bóng (lappatp): Bề mặt là sự kế hợp giữa bề mặt bóng và matt, có hiệu ứng phản quang rất đẹp.
- Sần (Structure): Bề mặt có độ gồ ghề nhìn thấy rất dễ bằng mắt thường, có độ bám dính cao thích hợp lát ở những khu vực sân vườn, nhà xe, lới đi ngoài trời.
Kích thước phổ biến: 60x60cm, 30x60cm, 60x120cm.
Một số loại gạch lát nền tiêu biểu thuộc gạch ốp lát mờ: gạch giả gỗ, gạch bông, gạch lục giác, gạch granite.